روزاسه چشمی در حقیقت نوعی التهاب است که با علائم چشمی مثل قرمزی و آبریزش و تورم پلک همراه است. به طور کلی حدود یک پنجم از افرادی که دچار روزاسه می شوند، پیش از هر علامت دیگری، علائم چشمی را بروز می دهند. از آنجا که علائم روزاسه چشمی با علائم ناشی از برخی از مشکلات چشمی مشترک است، بسیاری اوقات این عارضه پنهان باقی می ماند و تنها زمانی آشکار می شود که علائم پوستی به شکل درگیری های وسیع تری آشکار شده اند.
برای دانستن بیشتر درباره روزاسه چشمی، علائم، علل و روش های برطرف شدن آن لازم است ابتدا با مفهوم روزاسه و انواع آن آشنا شویم.
درباره روزاسه
اگرچه روزاسه به خوبی شناخته نشده است اما بسیاری از اوقات به عنوان یک عارضه چند عاملی سیستمیک و یا خود ایمنی شناخته می شود. روزاسه، قرمزی و التهاب مزمن پوست صورت است که بر اساس نوع آن، همراه با التهاب، سوزش، زایده های جوش مانند و یا مشکلات چشمی است. حدود 5/5 در صد از جمعیت جهان از این عارضه رنج می برند. قرمزی و التهاب روزاسه بیشتر در قسمت مرکزی صورت متمرکز است و گونه ها، پیشانی، چانه، و بینی را بیشتر از سایر قسمت ها درگیر می کند.
چه کسانی در معرض روزاسه هستند؟
اگر چه هر کسی می تواند روزاسه بگیرد، ولی معمولا زنان بیشتر از مردان دچار این مشکل می شوند. اما علائم مردان شدیدتر است. این عارضه در زنان سفید پوست، با موهای بور از نژاد اروپایی بیشتر دیده می شود. برخی بر این باور هستند دلیل شیوع بیشتر روزاسه در زنان با پوست سفید این است که قرمزی روی پوست روشن بیشتر از پوست تیره مشخص می شود. همچنین زنان معمولا سریعتر از مردان به دنبال درمان می روند. با این وجود روزاسه چشمی در زنان و مردان به یک اندازه شایع است. گرچه روزاسه در تمام سنین می تواند بروز یابد، در افراد میانسال بیشتر است.
انواع روزاسه
روزاسه بر اساس علائم ظاهری که ایجاد می کند به طور کلی به چهار زیر گروه اصلی طبقهبندی میشود:
- ( erythematotelangiectatic (ETR
- پاپولوپوستولار
- فیماتوز
- روزاسه چشمی
روزاسه erythematotelangiectatic:
این نوع، شایع ترین نوع روزاسه است و بر اساس اریتم (قرمزی پوست)، گرگرفتگی و تلانژکتازی (وریدهای عنکبوتی) طبقه بندی می شود. همه این علائم ناشی از افزایش جریان خون در ناحیه صورت است.
«اریتم» اصطلاحی برای هر گونه قرمزی پوست است و می تواند توسط عواملی مانند نور خورشید، الکل و استرس ایجاد شود.
«گرگرفتگی صورت» شامل قرمزی پوست است، اما چیزی که گرگرفتگی را از اریتم متمایز می کند، احساس گرما علاوه بر قرمزی قابل مشاهده پوست است. گرگرفتگی یا فلاشینگ طبیعتاً کوتاه مدت است. هر دوی این علائم ناشی از افزایش جریان خون در صورت است.
«تلانژکتازی»، یکی دیگر از علائم رایج ETR است که به “وریدهای عنکبوتی” نیز معروف است. در این حالت عروق خونی کوچک از روی پوست قابل مشاهده است.
روزاسه ETR اغلب با احساس سوزش همراه است. اگرچه این علائم معمولاً خطرناک نیستند، اما ممکن است بر وضعیت روانی و ارتباطات اجتماعی فرد تأثیر بگذارند. خوشبختانه، این نوع روزاسه با داروهای موضعی مانند کرم ها، ژل ها و لوسیون ها قابل درمان است.
روزاسه پاپولوپوستولر (التهابی)
این نوع روزاسه که به آکنه روزاسه معروف است با پاپول ها (برجستگی های قرمز بدون مایع)، پوستول ها (برآمدگی های پر از چرک) و قرمز شدن پوست مشخص می شود. احساس سوزش نیز در این نوع روزاسه وجود دارد.
روزاسه فیماتوز
علائم روزاسه فیماتوز شامل ضخیم شدن پوست صورت است. این ضخیم شدن می تواند در قسمت های مختلفی مثل چانه، پیشانی و بینی رخ دهد. ضخیم شدن پوست روی بینی (رینوفیما) شایع ترین علامت این نوع روزاسه می باشد که در مردان بیشتر است.
روزاسه چشمی
بر خلاف انواع دیگر روزاسه که روی پوست تأثیر می گذارد، روزاسه چشمی بر چشم ها تأثیر می گذارد.
افراد مبتلا به روزاسه چشمی ممکن است از این شکایت داشته باشند که چشمانشان خشک است،می سوزد و یا تحریک پذیر است.
ظاهر چشم فرد ممکن است کاملا قرمز و متورم باشد. برخی از افراد ممکن است احساس کنند دیدشان تار است. روزاسه چشمی همچنین می تواند روی پلک ها به صورت التهاب یا کیست ظاهر شود. التهاب پلک ها بلفاریت نامیده می شود که معمولاً در افرادی که خشکی چشم دارند دیده می شود.
علت روزاسه چشمی
علت دقیق روزاسه چشمی مانند روزاسه پوستی ناشناخته است. با این وجود به نظر می رسد عوامل مختلفی در ایجاد و پیشرفت این عارضه نقش داشته باشد، از جمله:
- عوامل ژنتیکی
- فاکتورهای محیطی
- برخی میکروب ها
- انگل دمودکس
افرادی که از نظر ارثی مستعد ابتلا به روزاسه هستند، معمولا فاکتور های ژنتیکی دارند که با تغییر عروق، افزایش جریان خون به صورت و سایر مکانیزم ها، زمینه را برای ابتلا به روزاسه فراهم می کنند. با این وجود برخی از مطالعات نشان می دهند که حدود 50 درصد عوامل روزاسه ژنتیکی است و بقیه به محیط برمی گردد.
عوامل محیطی زیر در ایجاد و تشدید روزاسه نقش دارند:
- غذاها یا نوشیدنی های تند و تیز
- الکل
- نور خورشید، باد یا دمای شدید
- برخی از احساسات، مانند استرس، عصبانیت یا خجالت
- ورزش سنگین
- حمام داغ یا سونا
- برخی از داروها، مانند کرم های کورتیزون و داروهایی که رگ های خونی را گشاد می کنند.
دمودکس مایت و روزاسه چشمی
یکی از میکروارگانیسم هایی که نقش آن در ایجاد روزاسه مشخص است، انگل دمودکس است. دمودکس ها که به آنها مایت مژه و مایت چشم نیز گفته می شود، می توانند هم روزاسه را تقلید کنند و هم علائم آن را ایجاد کرده و تشدید کنند.
دو نوع دمودکس مایت در ایجاد روزاسه چشمی نقش دارد: دمودکس فولیکولاروم و دمودکس برویس. این مایت ها می توانند به تعداد زیاد روی پوست -از جمله پوست پلک ها- تکثیر شوند. آنها از طریق منافذ پوست و ریشه مژه ها به زیر پوست راه می یابند و عوامل التهاب زایی را ترشح می کنند که می تواند سبب قرمزی پوست و التهاب چشم شود.
از آنجا که بدون میکروسکوپ قابل پیدا کردن و شمارش نیستند، ممکن است به عنوان عامل مهمی در ایجاد روزاسه مغفول بمانند. اگر روزاسه ناشی از انگل های دمودکس باشد، تا زمانی که این انگل ها به تعداد زیاد روی پوست هستند، کنترل روزاسه امکان پذیر نیست.
به همین دلیل است که در سال های اخیر توجه ویژه ای به توسعه روش های تشخیص انگل دمودکس بر روی پوست شده است و افراد مبتلا به روزاسه معمولا از نظر آلودگی به این انگل بررسی می شوند.
روش تشخیص انگل دمودکس:
این انگل ها به طور معمول توسط نمونه برداری از پوست و شمارش تعداد آنها در زیر میکروسکوپ شناسایی می شوند. با این حال برخی از پرسش نامه ها نیز ایجاد شده اند که با سنجش علائم و ریسک فاکتور های ابتلا، جمعیت آنها را بر روی پوست تخمین می زنند.
اگر دچار روزاسه چشمی هستید و یا علائم آن را دارید، اما نمی دانید مبتلا به این انگل هستید یا نه، می توانید به طور رایگان در این تست پنج دقیقه ای شرکت کنید و جمعیت انگل های دمودکس را بر روی پوست خود دریابید. چنانچه نتیجه تست تعداد زیادی از دمودکس ها را نشان داد، احتمالا علائم چشمی شما در ارتباط با این انگل ها هستند.
کنترل روزاسه چشمی با از بین بردن دمودکس ها
چنانچه دلیل روزاسه چشمی انگل های دمودکس باشند و یا این انگل ها در ایجاد آن نقش داشته باشند، عاقلانه ترین راه برای کمک به درمان روزاسه چشمی مبارزه با این انگل ها است.
از طرفی دمودکس ها معمولا در عمق پوست هستند، آنها تخم می گذارند و معمولا از دسترس خارج هستند. به همین دلیل نمی توانید با شستشوی مکرر آنها را حذف کنید. برای این کار نیاز به محصولات اختصاصی دارید که به عمق پوست نفوذ کرده و آنها را هدف قرار دهند. اسپری PDT دقیقا همین کار را می کند. این اسپری به طور مستقیم روی نواحی گرفتار روزاسه اسپری می شود و با از بین بردن دمودکس ها به مرور علائم روزاسه را تخفیف می دهد. در مورد روزاسه چشمی می توان از اسپری SDT هم استفاده کرد که نوع رقیق و ملایم تر PDT است. این محصول با پلک ها ملایم است و عارضه خاصی را ایجاد نمی کند.
برای اطلاع بیشتر درباره محصولات ضد دمودکس آنجکس که به برطرف شدن علائم روزاسه کمک می کند، به این لینک مراجعه کنید.
منابع: